Menopoz ve PKOS’ta (Polikistik Over Sendromu) Saç Dökülmesi
Menopoz ve PKOS’ta (Polikistik Over Sendromu) Saç Dökülmesi
Saç dökülmesi, her kadının hayatının farklı dönemlerinde zorlayıcı anlar yaratabilen rahatsız edici bir durumdur. Saç dökülmesi, erkeklerde yaşlanma sürecinin normal bir parçası olabilir; ancak hormonal dengesizlikler (özellikle menopoz nedeniyle oluşan ve Polikistik Over Sendromu (PKOS) olan kadınlarda görülenler) de saç dökülmesine neden olabilir.
Hormonlar Saçın Uzamasını ve Dökülmesini Nasıl Etkiler
Vücuttaki hormon üretimi, saçın uzama hızını önemli ölçüde etkiler. Saçın uzama döngüsü üç aşamadan oluşur: anagen (uzama), katagen (geçiş) ve telogen (dinlenme).
Testosteron ve daha güçlü bir türevi olan dihidrotestosteron (DHT), bu döngüyü önemli ölçüde etkileyen Androjen adı verilen erkek hormonlarıdır. Bu hormonlar, bazı vücut bölgelerinde saç uzamasını desteklerken, özellikle kafa derisinde daha yüksek miktarlarda bulunduğunda saç incelmesi ve kaybına neden olabilir.
Hem saç yoğunluğunu ve uzamasını destekleyen kadınlık hormonu östrojen, hem de erkeklik hormonları, uzama aşamasındaki daha fazla saç üretir; ancak menopozda veya PKOS’lu kadınlarda östrojen neredeyse tamamen azaldığında, saçlar dökülmeye başlar.
Menopoz Döneminde Saç Dökülmesi
Menopoz, 45 ile 55 yaşları arasında görüldüğünden, her kadının hayatında önemli bir dönemdir. Kadınlar menopoza girdiğinde, östrojen ve progesteron seviyelerinin azalması, androjenlerin artmasına yol açarak dengeyi bozar ve bu durum saç foliküllerini baskılar. Dikkat çeken bir değişiklik, androjenetik alopesi (AGA) olarak bilinen erkek tipi saç dökülmesidir ve bu genellikle başın tepe kısmından başlayıp ayrım noktasına kadar uzanır.
Menopoz Döneminde Saç Dökülmesinin Belirtileri Nelerdir?
İncelen saçlar (genellikle kafanın tepe kısmında)
Saç ayrım noktasının genişlemesi
Saçınızı şampuanladığınızda veya taradığınızda saç dökülür.
Kırılma ve kırılgan saç telli artışı
PKOS (Polikistik Over Sendromu) ve Saç Dökülmesi
Polikistik Over Sendromu (PKOS), doğurganlık yıllarındaki kadınların %10’unu etkileyen bir hormonal problemdir. PKOS, androjen seviyelerinin yükselmesine neden olur; özellikle testosteron ve DHT, bu da saç dökülmesi de dahil olmak üzere birçok belirtiye yol açar. PKOS ile birlikte saç dökülmesi genellikle Yılbaşı Ağacı şeklinde ortaya çıkar; burada incelme kafa derisinin ortasında başlayarak öne doğru ilerler.
Saç dökülmesi ve PKOS’un genetik nedeni
Üretilen testosteron, hızlıca kullanılmak yerine DHT’ye çevrilebilir. Bahsedilen DHT saç foliküllerine tutunur ve yavaşça küçülmelerine sebep olur; bu yüzden PKOS’lu kadınlarda genellikle daha ince ve zayıf saç üretir. Androgenetik alopesi adı verilen bu durum, PKOS’lu kadınlarda saç dökülmesine de sebep olur. Genetik yatkınlık da taşıdığı ortaya çıkıyor. Ancak beklenin aksine, testosteron ve DHT kafa derisindeki saçları inceltebilirken hem erkeklerde hem de kadınlarda farklı yerlerde aşırı kıllanmayı artırabilir- bu duruma hirsutizm denir. Bazı bölgelerde istenmeyen tüylenme yaşanırken kafa derisindeki saçların incelmesi çelişkili bir durumdur ve PKOS’a özgü bir belirtidir.
Yüksek androjen düzeylerinin PKOS’lu kadınlarda saç dökülmesinin yaygın bir nedeni olduğu doğru olsa da, PKOS’lu kadınların hepsinin kanında anormal testosteron veya DHT ölçülmemektedir. Bu hormonların çoğu cilt, yağ ve meme dokusunda sentezlenir ve genellikle kan seviyeleriyle ilişkili değildir; dolayısıyla yerel olarak etki ederler, fakat bu mekanizma aracılığıyla sistemik olarak da etki gösterirler. Bu nedenle PKOS’a bağlı saç dökülmesinin tanı ve tedavisi zor olabilir.
PKOS Kaynaklı Saç Dökülmesi Belirtileri
Başın tepe kısmında saç dökülmesi ve gerileyen saç çizgisi
Saç ayrımının genişlemesi
Aşırı saç dökülmesi
Bunların dışında, androjen fazlalığına bağlı akne, hirsutizm ve düzensiz adet gibi diğer belirtileri de tedavi etmeyi başarır.
İnsülin direnci, bir etken olarak katkıda bulunur. İnsülin direnci, PKOS’un başlıca bir özelliğidir ve kadınları erkek tipi saç dökülmesi geliştirme riskine sokar. Yüksek insülin seviyeleri, yumurtalıkların daha fazla erkek hormonu (androjen) üretimini tetikler, bu da saç dökülmesine yol açabilir. Bu nedenle, insülin direnciyle savaşmak için kilo vermek, saçlarınızı geri kazanmanıza yardımcı olacak başka bir avantaj sunar.
Menopoz ve PKOS’da Saç Dökülmesi Tedavileri
Menopoz ya da PKOS’dan kaynaklanan kadınlardaki saç dökülmesi genellikle çok faktörlüdür ve tıbbi, yaşam tarzı ve zaman zaman cerrahi müdahale gerektirir. Seçenekleri daha iyi anlamak:
- Minoksidil (Rogaine)
Minoksidil, kadın tipi saç dökülmesi için FDA onaylı bir topikal tedavi yöntemidir. Saç foliküllerini harekete geçirir ve saçın uzama aşamasını uzatarak etki gösterir. Minoksidil hem menopoz hem de PKOS kaynaklı saç dökülmesi için faydalıdır; ancak etkisini göstermesi birkaç ay sürebilir ve sürekli olarak kullanılması gerekir.
- Hormon Replasman Tedavisi (HRT) — Doğal hormonların yerini alması için östrojen ve/veya progestin içeren ilaçların kullanımı; genellikle perimenopoz veya menopoz sürecindeki kadınlar tarafından kullanılır.
Hormon replasman tedavisi (HRT) menopozdaki kadınlar için de faydalı olabilir; östrojen ve androjen dengesini düzenleyerek saç dökülmesini yavaşlatabilir. Ancak, HRT’nin saç dökülmesini ne ölçüde geri döndürebileceği ve buna bağlı risk ve faydaları tam olarak bilinmemektedir. Ancak, HRT’nin saç dökülmesini ne ölçüde geri döndürebileceği ve risk/fayda dengesi tam olarak bilinmemektedir.
- Anti-Androjen İlaçlar
Testosteron ve DHT’nin saç foliküllerine etkilerini engellemek, PKOS’lu kadınlarda saç dökülmesini azaltmada etkilidir. Bu amaçla baharatlar ve haplar, anti-androjen etkili reçeteli ilaçlar olarak kullanılabilir. Hamilelikte kullanımı önerilmez ve doktor reçetesi ile kullanılır; Spironolakton
- Finasterid
Finasterid, testosteronu DHT’ye dönüştüren 5-alfa-redüktaz enzimini bloke ederek çalışan bir diğer anti-androjen tedavi yöntemidir. DHT seviyesini düşürdüğü için, kullanıldığında saç foliküllerine verilen zarar durdurulur ve birçok durumda saçların tamamen yeniden çıkmasını sağlar. Genellikle erkeklerde kullanılsa da, finasterid androjenik alopesiye sahip kadınlara da, özellikle PKOS bağlantılı saç dökülmesi yaşayan kadınlara reçete edilebilir.
Koyu tenli bireyler üzerinde yapılan bir araştırmada, finasteridin saç yoğunluğunu ve kalınlığını belirgin bir şekilde artırdığı tespit edilmiştir. Hirsutizm yaşayan kadınlarda istenmeyen tüylerin artışını azaltmada da fayda sağlayabilir.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri
İnsülin direncinden dolayı, PKOS’lu tüm kadınlar belli bir seviyede etkilenir; diyet/ek takviyeler/davranış değişiklikleri ile bu sorunu çözerek saç dökülmesini önleyebilir ve sağlığı artırabilirsiniz. Diyet ve egzersizle kilo verdiğinizde, saç dökülmesini azaltan androjenlerin miktarında bir azalma olacaktır. Tekrar belirtmek gerekirse, bir endokrinoloğun bir diyetisyenle birlikte çalışması gerekmektedir; bu, kilo kaybını sağlayan (eğer diyetisyen öneriyorsa) ve hormonları dengede tutan bir plan geliştirmek için çok önemlidir.
- Saç Ekimi
Yaşla birlikte görülen aşırı saç dökülmesi (menopoz ve PKOS) veya skatrisyel alopesi durumunda, tek seçenek saç ekimi ameliyatıdır. Saç ekim işlemi sırasında, DHT’ye daha az duyarlı bölgelerden (örneğin, kafanın arka kısmı) foliküller alınır ve DHT’nin incelmeye neden olduğu yerlere yerleştirilir. Bu, FUE (Foliküler Ünite Ekstraksiyonu) tekniğiyle minimal iz bırakacak şekilde tek tek saçların yerleştirilmesi ile yapılır.
Menopoz ve PKOS kaynaklı saç dökülmesi tıbbi olarak zararsız olsa da, kadınlar için duygusal olarak çok zorlayıcı olabilir. Fiziksel görünümdeki değişiklikler birçok kadının kendini pek kadınsı hissetmemesine neden olabilir; ayrıca özgüvenleri düşüktür ve toplumdan izoledirler. Saç dökülmesinin duygusal yanıyla başa çıkmak için: Danışmanlık, destek grupları ve hatta arkadaşlarınızla veya sevdiklerinizle konuşmak, kadınların saç dökülmesine bağlı stresle başa çıkmalarına yardımcı olabilir.
Kadınlarda saç dökülmesi ister menopoz ister PKOS kaynaklı olsun, oldukça kişisel bir durumdur ve kaygı yaratabilir. Her iki durumda da ince saçlar, hormonal dengesizlikten kaynaklanır; ayrıca PKOS, vücutta aşırı kıllanmaya da neden olur. Tedavi seçenekleri arasında Minoksidil gibi topikal ilaçlar, Spironolakton ve Finasterid gibi anti-androjen ilaçlar, yaşam tarzı değişiklikleri veya saç ekimi yer almaktadır. Menopoz veya PKOS nedeniyle saç dökülmesi yaşıyorsanız, tedavi olanakları için bir sağlık uzmanına görünmelisiniz. Bunun yanı sıra, durumu kontrol altına almak için bir doktorla görüşüp saç dökülmesi için en uygun tedaviyi bulabilirsiniz.
Smile Hair Clinic’te uzmanlar, kadınlara özel olarak hazırlanmış saç ekimi seçenekleri sunarak kadın saç çizgilerini ve kafa derisi anatomisine özen göstermektedir. Bu, ekilen saçın doğal görünmesini ve orijinal saçla iyi bir şekilde bütünleşmesini sağlar.